Naar Duitsland
De reisroute liep over Moulins, waar men de schoonste kazernen van Frankrijk vindt, waarom deze stad ook befaamd is als de beste garnizoensplaats, tevens omdat de levensmiddelen er zeer goedkoop zijn. Verder langs Belleville-aux-Bains, een zeer klein stadje, maar vermaard door de warme waters, waar men uit alle streken naartoe komt om er in te baden voor de gezondheid. Het water is zo warm, dat men er een ei kan in koken. Zo bereikten wij Neufchateau, een schone stad met een zeer fraai, groot kasteel, en verder Metz in Lorreinen, liggend aan de Moezel met een versterkt kasteel, alwaar men de kazernen voor de kanonniers vindt, die daar altijd hun garnizoen houden. Daarna kwam Strasbourg aan de beurt, een zeer bevolkte stad, waar een drukke handel wordt gedreven. Men ziet er een heerlijk stadhuis, het koninklijk hospitaal, terwijl het paleis van de Bisschop waard is gezien te worden. De stad is gelegen op een kwaart uurs van de Rijn, over dewelke een prachtige houten brug is geslagen, die men moet bezichtigen evenals de toren der kathedraal, die 574 voet hoog is en die men bestijgt langs zevenhonderd trappen.
Vervolgens Mainz, ook een grote stad op de Rijn, rijk door haar koophandel en alwaar men veel Joden aantreft.
Ons verder richtend naar Potsdam, passeerden wij Fulda, Saksen-Gotha, Saksen-Weimar, Leipzig, Magdeburg. Potsdam is een zeer schone stad met een prachtig hof van de Koning. Men vindt in het arrondissement Potsdam veel mastbossen. De grond is er zeer zandachtig en niet al te vruchtbaar: het meeste graan is koorn. Het was aldaar dat al de kleine depots geïnstalleerd waren en dat allen de remonte ontvingen, zo van d'een als van d'ander. Nadat wij er enige dagen verbleven hadden, bekwamen wij order om te vertrekken naar de Armée omtrent Königsberg, alwaar dagelijks slag geleverd werd.
Het was dan te Potsdam, dat zij mij geheel cavalier maakten vermits ik er ontving paard en spoor, zadel en toom en volledige krijgsvoorraad. Ongelukkiglijk beviel mij een jong paard, dat zomin als zijn ruiter de manoeuvres verstond...
Nu vervolgden wij onze route door Berlijn, waar men wel drieëntwintig schone kerken aantreft: zes van de gereformeerden, elf van de Lutheranen, vijf van de gereformeerden van Frankrijk en één van de Katholieke godsdienst. Op twee uren in afstand van de stad bevindt zich een heerlijk kasteel of Hof, genaamd Charlottenburg. Monbijou, Sans-Souci, Oraniënburg en meer andere hoven liggen eveneens rond de stad.
