Resolutieboeken nr. 7 (OA Loenhout) - f. 195-198

Onderstaand contract is een fragment uit RAA, oud gemeentearchief Loenhout, nr. 7 (resolutieboek), f. 195-198 v°. Willem Aerts, de opvolger van Adriaan Peter Maesmans, werd in 1755 op dezelfde voorwaarden aangenomen (enkel de vergoeding uit de h. Geesttatel werd verminderd); zie het contract, ibidem, f° 329 v°-332.

Reglement waer oppe de ghemeijnte van Loenhoudt aennemen sal den schoolmeester, ende waer naer hij hem sal hebben te reguleren (1737)

Eerstelijck sal den schoolmeester worden aengenomen voor sijn leven lanck, ten waere om eenige excessen, waer mede hij naer rechte soude komen te vervallen. Item sal den schoolmeester de schoolkinderen hebben voor te gaen met goet exempel ende goet leven, ende de selve alsoo oock instrueren ende vervoorderen in alle godtvruchtigheijdt ende goede manieren.

Item als den schoolmeester in de schole komt, sal hij de kinderen op hunne knien een gebeth doen spreken, stellende daer toe eenen die dat voor segge, ende de gene die naer komen, sullen eensgelijckx moeten doen. Item sal hij t'selve doen doen, soo die ure sal gekomen sijn van uijt de schole te gaen.

Item sal hij de kinders oock onderwijsen ende instrueren, dat sij den hoedt af doen, te weten de knechtiens, ende de dochters dat sij nijghen, soo wanneer dat sij iemand tegenkomen, ende dat sij de selve alsoo met eene goede maniere groeten. Item sal den schoolmeester schuldigh sijn des saterdags ontrent den avont, de ure gekomen sijnde van uijt de schole te gaen, de schoolkinderen te brenghen twee en twee, de meijskens voor ende de knechtiens naer of achter, in de kercke ende aldaer mette selve, die dat leeren of kennen sullen, singhen de litanie... doende t'selve alvoorens luijden met de cleijn clock.

Item sal des saturdaghs naer den middagh de kinderen de lesse van den cathecismus doen opseggen, ende de selve daer inne onderrighten ende naer gedaene instructie examineren, opdat sij des sondaghs de selve lesse inde kercke te beter mogen opseggen ende daer inne antwoorden.

Item sal de kinders belasten, die de ouders willen laeten soo vroegh gaen, dat sij alle sondagen ende heijlighdagen voor de vroechmisse inde schole komen. Ende sal hij de selve alsdan als boven ter kercke brengen inde selve vroechimisse, ende naer de misse sal hij de selve alsoo wederom in de schole brengen ende elck int' particulier of generaei eene lesse geven, of wel iemand in sijne plaets nopende desen articule.

Item sal den schoolmeester in de vroechmisse vanden beginne tot den eijnde toe, moeten present sijn, ende sal wel opsicht in de kercke totte kinderen hebben te nemen, dat sij wel gemaniert sijn, hen t'selve belastende op pene van eene roede. Item soo wanneer eenigh kindt misdaan heeft, sal dat straffen met discretie & sonder passie.

Item als de bedeklock getrocken wort, t'sij wat tijt dat het is, sal de kinderen leeren & belasten dat sij bidden, & dat de knechtiens den hoedt afnemen, tot dat de bede klock getrocken is, ende dat niet alleen als sij in de schole sijn, maer oock als sij t'huijs of elders sijn.

Item sal de selve oock onderwijsen & leeren als sij naer de schole gaen, ende als sij daer van komen dat sij tegens henne ouders, & aen die van hun huijs, seggen goeden dagh & goeden avont, naer den tijt vanden dagh, mede oock als sij slaepen gaen, ende smorgens opstaen, ende dat sij voor hun bedde een gebeth spreken, ende in het slaepen gaen dat sij van hunne ouders eijsschen de benedictie. Item sal hij de kinders, gaende naer de schole & komende daer af, bevelen alle gheschicktheijt ende stilligheijdt.

Item sal den schoolmeester alle daghen moeten schole houden vanden acht uren tot den elf uren, ende van den half ure twee totten vier uren naernoen. Item sal den schoolmeester alle diligentie doen van de kinderen wel te leeren, lesen, ende schrijven duijts, mitsgaders oock te leeren chijfferen ende choorsanck, elck naer sijn begeerte ende bequamigheijdt, van welcken choorsanck hem de discipels‚ particulierelijck sullen moeten contenteren. Ende sal de kinderen soo veele lessen moeten geven ende hun geschrift soo dickmaels visiteren ende corrigeren als den tijdt telcker rijse dat toelaeten sal.

Item alsser iemand in de schole komt, sal den schoolmeester & sijne discipelen moeten opstaen ende naer de qualiteijt van den persoon doen reverentie; & sal hem van de kinderen wel doen respecteren & hun belasten onderdanig te wesen aen hunne ouders ende overste of meesters.

Item sal den schoolmeester alle donderdagen naer middagh oorlof geven om te spelen ter ordinarisse plaetse, sonder dat de kinderen hun elders op onbequsame plaetsen ende velden tot het spelen mogen begeven, op pene van daer over gestraft te worden, & sal den schoolmeester daer toe toesight dragen.

Item sal den schoolmeester hem hebben te reguleren naer alle voorkomende ordonnantie van sijne hooghweerdigheijt den heere biscop van Antwerpen. Item al is het suecke datter somtijts weijnige kinderen scholen komen, soo sal den schoolmeester evenwel hem dagelijckx in de schole moeten houden als vooren geseght is, ende de schoolkinderen avanceren in het leeren, lesen, schrijven & chijfferen met alle diligentie.

Item sal den schoolmeester met sijne schoolkinderen moeten compareren in alle publicque processien & de selve met sijne kinderen accompagneren. Op alle voors. conditien is bij den eerw. heere pastor alhier, d'heere schouteth, schepenen ende gesworenen des dorps van Loenhoudt voor schoolmeester alhier aengenomen Adrianus Petrus Maesmans, ende hem voor gagie geloeft des jaers de somme van tachentigh guldens te betaelen t'elcken sesse maenden eene gerechte hellight bij den borgermeester deses dorps uijt sijnen ontfanck van de gemeijnte & tot dien sal oock ontfangen voor schoolgelt van elcken kinde deses dorps ter schoole gaende voor het vierendeel jaers dat het selve sal hebben schoolen gegaen, sesse stuijvers, ende voor de maent naer advenant, ende van elcken kinde van buijten dorps voor het vierendeel jaers twelf stuijvers ende ter maent naer advenant als vooren. Ende op conditie hij alle arme kinderen deses dorps die hem sullen worden opgegeven, geen schoolgelt en sal mogen heijsschen of van de selve ontfanghen ende niet te min instrueren, ende leeren als andere, sal hem jaerelijckx worden uijtgereijckt & gelevert bij den h. geestmeester deses dorps den nomber & quantiteijt van sesse viertelen roghs, verschijnende de rogge te S. Marten van elcken jaere, ende soo vervolgende van jaere tot jaere.

Ende alsoo blijckt bij acte van den 20 Xber 1687 gepasseert voor den notaris Ferd. Philip Thijs & seeckere getuijgen binnen Brussel & op den 5 maij 1691 voor schepenen alhier vernieuwt, dat het organistschap moet gecombineerd ende geuniëert blijven met het schoolmeesterschap alhier, welcken volgende bij de voors. als collateurs het selve organistschap aen den voors. Adrianus Petrus Maesmans oock wort gejont ende gegeven, jonnen ende geven hem tselve mits desen, waer voore hij sal trecken eene gagie van sessentnegentigh guldens s'jaers soo ende gelijck de selve gagie bij de voorgaende collateurs is aengewesen bij acte van date 10 8bris 1696, die jaerelijckx ontfangen wort vanden heere van desen dorpe, & uijt welcke somme ditto organist sal moeten besorgen & contenteren den blaser van de orgels, soodanighlijck dat daer aen niet en manquere, ende voorts gehouden sijn de selve orgels wel te bespelen in alle diensten, soo ende gelijck eenen goeden organist schuldigh ende gehouden is te doen & gelijck bij sijne voorsaten is gedaen geweest, als mede des donderdaghs de misse diei gedaen wort te spelen ende alle andere singende misse deser gemeijnte. Ende voorts en sal ditto organist niet meer als thien stuijvers mogen vragen van ider singende lijck misse of andere misse die hem van particuliere soude versocht worden om te spelen. Mede sal ditto schoolmeester woonen ende gebruijcken het gehele dorpshuijs totte schole gheappropieert, soo lange hij dese functie sal komen te bedienen, sonder daer van gehouden te sijn te betaelen eenige dorps, of andere lasten of eenige reparatie dan sal moeten betaelen sijn hooftgelt & alle andere personele lasten. Belovende aen ditto schoolmeester van geene andere wie het soude mogen wesen te admitteren om schole te houden, allent welcke bij ditto Maesmans dese mede onderteeckent hebbende alsoo wordt gheaccepteert.

Actum Loenhoudt, 29 Maert 1737. (...)

(Transcriptie gepubliceerd in Taxandria, Jaarboek 1986, LVIII, "Oude schoolmeesterscontracten uit de 17de en 18de eeuw", p.5)