Inleiding

  Terug naar overzicht

Wilhelmus Kenis werd geboren te Loenhout op 6 augustus 1785. Zijn vader was Peeter Kenis, geboren op 9 juni 1750, zoon van Jan Kenis en Maria Lambrechts. Op 22 juli 1776 trouwde hij met Maria Catharina Van de Mierop, geboren 25 maart 1743, dochter van Jan Van de Mierop en Maria Van de Keybus. Er werden vier zonen geboren:

  1. Jan °15/8/1777
  2. Peeter Jan °15/3/1780
  3. Adriaan °10/12/1782
  4. Willem °6/8/1785

Willem was dus de jongste van de vier. Het gezin woonde op het Verbrand Hof tot 1794, wanneer het naar Oosteneind verhuisde, naar de hoeve van de ouders van vader Kenis*.

Jager te paard, Bellange

De jonge Kenis werd door de Franse bezetter als dienstplichtige opgeroepen in 1806. Ingelijfd bij het leger van Italië, maakte hij de veldtochten mee in Oost-Pruisen en in Oostenrijk. Hij zag Napoleon te Tilsit en in de slag bij Wagram. Hij behoorde tot het leger, dat in Holland en in Duitsland de blokkade van het vasteland hielp verzekeren en was één der weinigen die de strafexpeditie naar het Zweedse eiland Rügen meemaakte. Hij bracht het tot wachtmeester en werd met meerdere belangrijke opdrachten belast. Zijn missie kwam tot een abrupt einde toen hij als één van de eersten in Rusland gevangen werd genomen in de slag bij Mohilew, nadat zijn paard onder hem was doodgeschoten.

Hij werd als krijgsgevangene naar Saratow gevoerd waar hij wegens zijn kennis van de Franse taal als huisleraar werkzaam was op het kasteel van een barones.

Zijn moeder stierf op 30 september 1813. Uit zijn dagboek kunnen we opmaken dat het hem erg trof dat hij zijn moeder niet meer heeft kunnen terugzien. Deze passage onderlijnde hij in zijn dagboek.

De Russische barones voor wie hij werkte, zag hem met spijt in het hart vertrekken toen in 1814 de vrede hersteld was.

Teruggekeerd te Loenhout op Kerstavond 1814 trad hij twee jaar later (15/8/1816) in dienst als schoolmeester in de naburige gemeente Wuustwezel. Hij volgde aldus Pieter Jan Peeters op, een ander oud-gediende van Napoleon, die als eerste-luitenant, na negen jaar dienst bij de infanterie in 1815 was weergekeerd.

Wilhelmus Kenis huwde in 1818 met Maria Anna Anthonissen, de dochter van brouwer Anthonissen, die in de Franse tijd "adjoint-maire" was geweest. Uit dit huwelijk sproten vijf kinderen, waarvan de jongste, ook Wilhelmus genaamd, tevens de enige zoon, geboren in 1829, zich later als geneesheer te Essen zou vestigen.

Meester Kenis was een voorname figuur in het leven van het door en door Kempische dorp. Hij hield er de registers van gemeenteraad en schepencollege bij, beredderde gemeentezaken en werd in 1832 tot schepen verkozen.

Toen de gemeentewet van 1836 het ambt van schepen als onverenigbaar verklaarde met dat van onderwijzer, verkoos meester Kenis zich nog uitsluitend aan het onderwijs en de opvoeding der dorpsjeugd te wijden. De oud-gevangene uit Rusland deed het op voortreffelijke wijze. In datzelfde jaar stierf ook Willem Kenis' vader.

Oudere inwoners van het dorp in de 20ste eeuw spraken nog met eerbied en bewondering over meester Kenis, en herinnerden zich dat ze door de pastoor berispt werden wanneer ze meester Kenis "Den Bult" noemden. "Ge moogt die man niet bespotten", zei hij, "omdat hij gebukt en gebogen loopt, want hij heeft veel geleden onder Napoleon."

Zijn ervaringen in het leger van Napoleon heeft hij geboekstaafd in een handschrift dat hij de titel gaf "Korte Uytlegginge van eene reyse gedaen door Guilhelmus Kenis, conscript van het jaer 14, 1806, becomen hebbende de loting nr. 29." Rond de jaren 1930 kon K.C. Peeters dit handschrift raadplegen en verwerkte hij het in een boek getiteld "Soldaten van Napoleon". Hij publiceerde dit in 1955. Het boek neemt de notities van Kenis over en plaatst ze in de ruimere geschiedenis van de Napoleontische oorlogen. Meer informatie over de totstandkoming van dit boek leest u in dit vraaggesprek met de auteur uit 1970.

K.C. Peeters, Soldaten van Napoleon
K.C. Peeters, Soldaten van Napoleon
Boekbespreking in 't Pallieterke, 22/3/1956 (Floris Prims)
Boekbespreking in 't Pallieterke, 22/3/1956 (Floris Prims)

Willem Kenis ontving van de Franse staat de medaille van Sint-Helena. Deze onderscheiding, in het leven geroepen door Napoleon III, werd in 1857 aan ca. 405.000 nog in leven zijnde soldaten verleend die tijdens de veldtochten tussen 1792 en 1815 aan de zijde van Napoleon I vochten. Naast Willem Kenis, ontvingen ook de volgende inwoners van Loenhout deze onderscheiding:

Willem Kenis overleed te Wuustwezel op 13 juni 1868 op 83-jarige leeftijd.

 

  Terug naar overzicht