Een stukje Loenhout in Singapore
Neen, dit artikel zal niet gaan over de vader van de beheerder van deze webstek die in de late jaren '90 van de twintigste eeuw met zijn gezin enkele jaren in Singapore doorbracht. Dit artikel gaat over enkele echte pioniers: een Kempisch koppel die in 1857 te Singapore een hotel uitbaatten: Hotel de l'Europe. In dit hotel verbleven ooit illustere figuren zoals de toenmalige Belgische kroonprins Leopold II en de stichter van de missionaire religieuze orde van de Scheutisten, E.P. Theofiel Verbiest.
This post is also available in English.
Singapore, een eilandje in het uiterste zuiden van het schiereiland Malacca in Zuid-Oost-Azië, was in die tijd een onderdeel van het Britse imperium. In de vroege negentiende eeuw betwistten Groot-Brittannië en Nederland het gebied. Groot-Brittannië won uiteindelijk het pleit en Singapore werd door het Anglo-Nederlands Verdrag van 1824 definitief Brits eigendom. Twee jaar later werd het verbonden met Penang en kreeg de naam "Straits Settlements", onder het bestuur van de Britse Oost-Indische Compagnie. In 1830 ging het deel uitmaken van de zgn. "Presidency of Bengal in British India". De volgende jaren floreerde de handel en werd de Singaporese haven een logistiek knooppunt voor de hele regio en ver daarbuiten. Tegen 1880 verhandelde de Singaporese haven meer dan anderhalf miljoen ton goederen, waarvan 80% werd aangevoerd met stoomschepen. Tijdens deze periode kreeg het eiland ook zijn tot vandaag kenmerkende Chinees-ethnische karakter, door de immigratie van grote aantallen verarmde Chinezen uit Zuid-China die ginds de oorlog ontvluchtten en zochten naar een beter bestaan.
Het is tegen deze achtergrond dat een ondernemend Kempisch koppel zich rond 1857 vestigde in Singapore en er een hotel begonnen. Hij heette Jozef Casteleyns, afkomstig uit Geel en van beroep "vertrouwenspersoon". Het is via zijn echtgenote dat er een verband bestaat met Loenhout: Anna Catharina Deckers, dienstbode, was afkomstig uit Loenhout, net als haar grootmoeder van moeders zijde, Anna Maria Janssens.
Jozef was in 1856 reeds in Singapore om de nodige voorbereidingen te treffen. Het koppel startte in 1857 een bescheiden etablissement aan Hill Street 36 te Singapore en meteen sloeg het noodlot toe: hun baby'tje, Charles, kwam vroegtijdig te overlijden. Hij was net 7 maanden oud geworden.
Het koppel adverteerde voor hun nieuwe hotel o.m. in de lokale krant, "The Straits Times", die nu nog bestaat. Zoals het goede Vlamingen betaamt, pakten zij hierin uit met hun uitgebreide talenkennis. Het restaurant dat westerse keuken aanbood en onder persoonlijk toezicht van de vrouw des huizes stond, leverde ook aan huis.
Drie jaar later, in 1860, verhuisde het hotel naar Beach Road.
Op 24 oktober 1864 kwam er hoog bezoek aan in Singapore. Kroonprins Leopold, hertog van Brabant, die het jaar erna de Belgische troon zou bestijgen als koning Leopold II, was samen met enkele paters, onder wie de oprichter van de Scheutisten, E.P. Theofiel Verbiest, op doorreis naar China. Casteleyns zag hierin een gedroomde promotiekans voor zijn pas vernieuwde hotel. Van zodra het schip met de koninklijke delegatie aangemeerd was in de haven van Singapore, kwam Casteleyns aan boord en verzocht hen om een nacht in zijn hotel te willen doorbrengen. Ze gingen graag op het aanbod in. Pater Theofiel Verbiest schreef hierover in een brief:
"[Casteleyns] heeft de eer gehad Z.K.H. de Hertog van Brabant op zijn reis naar China te ontvangen. Wij hebben zijn vriendelijk aanbod aangenomen, en in zijn hotel wachtte ons zijn vrouw, benevens een allerbest op zijn Kempisch bereid middagmaal, dat wij ons allerbest lieten smaken. Die goede christenen (de missionarissen van Singapore hebben ons gezegd dat het een voorbeeldig huishouden is, en dat zij om het goed dat zij doen de zegening van de hemel op zich moeten trekken) hebben te Singapore goede zaken gedaan en zijn voornemens in 't kort naar hun vaderland terug te komen." (De Klok van het Land van Waas, 24/12/1865)
Nog een anecdote over dit bezoek: voor ze vertrokken, vroeg de toekomstige koning aan Casteleyns of hij nog iets voor hem kon doen. Casteleyns dacht even na, en vroeg of de prins persoonlijk zijn groeten wilde overbrengen aan zijn zus, die in de Koolstraat te Brussel een bakkerij uitbaatte. Leopold II heeft dit plichtsbewust uitgevoerd, ongetwijfeld tot niet geringe consternatie van de bakkersvrouw in kwestie. We kunnen natuurlijk niet nagaan of dit echt gebeurd is, maar het heeft in elk geval in de krant gestaan.
De zaken gingen opmerkelijk goed, want amper een jaar later, in 1865, nam het koppel het Hotel de l'Espérance over op Esplanade. Ze veranderden de naam naar Hotel de l'Europe.
Zoals ze aan pater Verbiest in 1864 al aangekondigd hadden, verkocht het koppel in 1869, nauwelijks 12 jaar na hun aankomst in Singapore, hun bloeiende zaak aan de dames Hjelmstrom en Becker en keerden terug naar België. Ze hadden hun schaapjes helemaal op het droge, want ze vestigden zich als renteniers in Schaarbeek. Van 1870 tot 1900 woonden ze in de Brabantstraat 127 te Schaarbeek, niet ver van de bakkerij van Casteleyns' zus in de Koolstraat te Brussel. Daar zijn ze waarschijnlijk ook overleden.
Ondertussen in Singapore, werd in 1905 het Hotel de l'Europe door de nieuwe eigenares mevr. Becker gesloopt en herbouwd als "Grand Hotel de l'Europe". In 1934 werd dit hotel, dat ondertussen hernoemd was naar "The Europe Hotel" gesloopt. Op dezelfde locatie opende in 1939 het Hoog Gerechtshof van Singapore zijn deuren.
Kwartierstaat
┌──────────────────────────────┐ ┌──────────────────────────┐
│Joannes Baptista Van de Wouwer│ │ Anna Maria Janssens │
│ (°25/8/1761, Ekeren) │ │ (°25/7/1761, Loenhout) │
│ + 7/7/1838, Loenhout │ │ + 8/12/1829, Loenhout │
└───────────────┬──────────────┘ └────────────┬─────────────┘
│ x 12/11/1781, Loenhout │
└─────────────────────────────┤
┌───────────────────┐┌─────────────────────┐┌────────────────────────┐┌────────────┴─────────────┐
│ David Casteleyns ││Theresia Cauwenberghs││Joannes Baptista Deckers││Joanna Maria Van de Wouwer│
│(°9/12/1774, Retie)││ (°23/1/1779, ││ (°9/2/1787, Oostmalle) ││ (°10/4/1790, Loenhout) │
│ ││ Heist-op-den-Berg) ││ + 31/3/1873, Loenhout ││ + na 1867, Loenhout │
└─────────┬─────────┘└──────────┬──────────┘└─────────┬──────────────┘└────────────┬─────────────┘
│ x 30/9/1816, Geel │ │ x 9/7/1810, Loenhout │
└──────────┬──────────┘ └──────────────┬─────────────┘
┌──────────────┴─────────────┐ ┌──────────────┴─────────────┐
│Joseph Augustin Casteleyns │ x │ Anna Catharina Deckers │
│ Vertrouwensman │ Rijsel │ Dienstbode │
│ (°28/8/1818, Geel) │ 14/4/1853 │ (°5/1/1816, Loenhout) │
│ +Schaarbeek? │ │ +Schaarbeek? │
└──────────────┬─────────────┘ └──────────────┬─────────────┘
└─────────────────────┬─────────────────────────┘
┌───────────────┴──────────────┐
│Charles Louis Joseph Deckers │
│ (°13/7/1856, Schip 'Euxine')│
│ +14/2/1857, Singapore │
└──────────────────────────────┘
Beroepen:
- David Casteleyns was dagloner
- Joannes Baptista Deckers was dagloner en landbouwer
- Joannes Baptista Van de Wouwer was hulpburgemeester van Loenhout, landbouwer, winkelier, fabrikant van laken en bakker
Over hun zoon
Anna Catharina Dekkers is op het stoomschip EUXINE bevallen van een zoon, Charles Louis Joseph Casteleyns op 13 juli 1856 om 6 ’s morgens. Hij werd ingeschreven op 18-08-1856 in het "Registre n°8 Etat civil 49 volumes 1841-1912" van Nantes. Eén van de getuigen was Jean Baptiste Paulin Lagorce, consul van Frankrijk. In deze akte is van Joseph Augustin Casteleyns vermeld dat hij “servant, living in Singapore” is. Hij was dus reeds in 1856 in Singapore, wellicht om de nodige voorbereidingen te treffen. Charles Louis Joseph Casteleyns, is overleden te Singapore op 14-02-1857 om 10 ’s morgens. Aangever/getuige was pater Beurel. Dit overlijden werd ingeschreven in het “Registre n°9 Etat civil 49 volumes 1841-1912” van Nantes.
Bronnen
Tekst van de advertentie gepubliceerd in The Straits Times op 27/2/1858
Hotel de l'Europe
36 Hill Street, SingaporeCet établissement, tenu par M. et Mme. Casteleyns, se recommande spécialement à la faveur du public par sa propreté, le comfort, l'exactitude du service et surtout par une cuisine Française, surveillée par Mme. Casteleyns elle-même. On y parle Anglais, Français, Hollandais et Espagnol. Table d'Hôte à 6 heures p.m. On envoie à domicile Diners, Tiffins, et tout plat quelconque commandés à l'avance Bains chauds et froids Prix aussi modérés que les circonstances locales la permettent.
Monsieur and Madame Casteleyns, the proprietors of the above mentioned Establishment, hope, by the superior accomodation afforded by the Patrons of their establishment, and by the untiring and scrupulous attention which will bestowed upon an exquisite French Table, superintended by Madame Casteleyns herself, to recommend their Hotel to Public favor. Servants acquainted with English, French, Dutch and Spanish languages in attendance. Table d'Hôte at 6 p.m. Dinners, Tiffins, and any particular dish sent out at command. Hot and Cold baths. Prices as moderate as local circumstances allow.
Koninklijk verblijf in Hôtel de l'Europe (24/10/1864)
De brief van pater Verbiest werd gepubliceerd in de Klok van het Land van Waas op 24/12/1865. Wanneer de brief spreekt over "24 oktober" zijn we dus spontaan geneigd aan te nemen dat het hier over 24/10/1865 gaat, een maand ervoor. Dit kan echter niet kloppen, aangezien hetzelfde voorval ook reeds in augustus 1865 vermeld was in de Gazette van Lokeren. Het verblijf heeft dus waarschijnlijk plaatsgevonden op 24/10/1864.
Aankondiging van de verkoop van het hotel (20/3/1869) - Vertaling
Dhr. Casteleyns, eigenaar van het "Hotel de l'Europe" en het "Family Hotel" te Singapore, laat bij deze weten aan zijn superieuren en het volk, dat vanaf 1 januari 1869 het beheer en het handelsfonds van het hotel zal overgaan om mevr. Hjelmstrom en mevr. Becker, die de zaken zullen verderzetten zoals voorheen. In verband met deze aankondiging, wensen mevr. Hjelmstrom en mevr. Becker mee te delen dat zij er alles aan zullen doen om de voortzetting van de dienstverlening aan de klanten te garanderen. Zij hopen dat door focus, goed beheer en redelijke prijzen, het "Hotel de l'Europe" verder zal kunnen rekenen op positief oordeel vanwege de publieke opinie. Mevr. Hjelmstrom en mevr. Becker ontvangen graag nu reeds uw bestellingen voor diners en banketten.
Singapore, 28 december 1868.