Door Oostenrijk naar Hongarije
Hersteld zijnde, vertrokken wij weer naar het leger. Onze marschroute ging naar Wenen, de hoofdstad van Oostenrijk, passerend door Linz en Enns aan de Donau.
Linz, een schone stad, met een prachtig hof of kasteel, dat helemaal in de grond is geschoten en verbrand, alsook de stad waar enige huizen van overgebleven zijn. Ook de schone brug voor de stad, die uitnemend lang was, is totaal vernield. Ja, het was schromelijk om aan te zien, want men vond er niets als dode lichamen. De rivier was er van opgepropt en men kon er schier een brug van maken.
Enns is eveneens een mooie stad aan dezelfde rivier. Het is er een vruchtbaar land.
Zo kwamen we verder in Schönbrunn, een schoon dorp met een prachtig kasteel, warande en heerlijke tuin.
Te Wenen aangekomen, kregen wij opnieuw order ons te dirigeren op Hongarije. Wenen is schoon door zijn voorgeborchten, want de stad zelf is maar klein, zij ligt in een aangename streek, vruchtbaar land in granen en hoornvee. De huizen zijn er tot vijf verdiepingen hoog gebouwd en men vindt er vele woonplaatsen onder in de aarde.
Wij marcheerden dus verder naar Hongarije en trokken door St. Jan en St. Peter [Jánossomorja, Hongarije], een schoon groot dorp waar wij enige dagen gebivakkeerd hebben en waar wij het regiment vervoegden. Ik werd er ontboden bij de kolonel, die mij zeide dat hij mij tot brigadier had benoemd en dat ik 's anderendaags voor het regiment zou ontvangen worden. Dezelfde dag ontvingen wij bevel om te vertrekken naar Pest, doorkruisend geheel Hongarije tot omtrent drie uren van de stad, marcherend dag en nacht, altijd maar de partisanen achtervolgend. Wij hadden geen rust en waren zodanig vermoeid, dat wij schier onbekwaam waren om onze dienst te doen gelijk het behoorde.
Hongarije is een schoon land, vruchtbaar in granen en wijnen en vee. Men vindt er de prachtigste ossen van geheel Europa. De paarden zijn er zeer klein, maar zeer goed van aard. Zij zijn winter en zomer in 't veld en komen niet in de stallen vooraleer zij voor de arbeid worden gebruikt. Ja, men kan ze aanzien als wilde en hun manen zijn zo lang, dat ze op de grond hangen. Men treft er ook buffels aan. Deze zijn zoals een os, maar ze hebben een korte hals, kleine dikke kop met korte dikke hoorns en zijn heel dik van huid. Hun vlees is veel grover. Zij huilen en tieren alsof zij woedend waren. De inwoners zijn kwaadaardig en hardnekkig. De mannen zijn geheel geschikt om soldaat te zijn. Steeds zijn ze geleersd en gespoord. Zij dragen altijd gesnoerde klederen en laten de knevel wassen alsof zij militairen waren. Hun woonplaatsen hebben weinig waarde en zijn zeer onrein. Buiten zijn deze gewit en binnen stinken ze van onreinheid.
Men vindt in Hongarije veel onbebouwd land, grote eikenbossen en uitgestrekte wildernissen. De steden liggen ver van elkander evenals de dorpen. Ja, men kan er vele dagen reizen zonder dorp of stad te ontmoeten, doorkruisend eikenbossen, die krioelen van wilde verkens en ander gedierte.
Gekomen tot op vier uren van Pest, waar wij 's nachts hoopten te bivakkeren, werd zulks ons onmogelijk gemaakt, want, nauwelijks waren wij geïnstalleerd of de spion verwittigde ons, dat wij omsingeld waren door enige regimenten Hongaarse huzaren met het doel ons krijgsgevangen te nemen. Toen het donker was, gaf de kolonel ons bevel ogenblikkelijk terug te trekken zonder het minste gerucht te maken, wat wij nauwkeurig deden. Doch ongelukkig voor enigen, die zich aan drank te buiten waren gegaan en die zo dronken waren dat zij ons niet konden volgen, met het gevolg dat zij na korte tijd krijgsgevangen werden gemaakt.
Ontsnapt zijnde, trokken wij in de richting van Raab [Győr, Hongarije], dat wij dagelijks hoorden bombarderen. Doch vooraleer wij er aankwamen, hadden de Oostenrijkers reeds gecapituleerd! Langsheen de wegen zagen wij de sporen van rampzalige veldslagen die daar geleverd waren: sloten en grachten waren gevuld met dode lichamen en lijken van paarden. Men zag te allen kant de wapens glinsteren van de soldaten die gesneuveld waren.